Ha Jos, super dat je alweer een tijdje voorzitter ben van onze stichting, en leuk dat je geïnterviewd wil worden om iedereen je wat beter te laten leren kennen! Ik, Justine, coördinator van PR & Communicatie, ken jou natuurlijk alweer een tijdje, maar ik kan me voorstellen dat mensen graag wat meer over je te weten komen. Dus, allereerst, wie ben je, waar woon je, hoe oud ben je, en wat doe je verder in het dagelijks leven naast deze belangrijke vrijwilligersfunctie als voorzitter van de SAA?

Ik ben 33, en ben verloofd met Willemijn. Ik woon in Utrecht, in een leuk huisje in Tuinwijk, met tuin natuurlijk. Daar lopen twee konijntjes rond, namelijk Boele en Bobbie, wat voor ongeveer 80% van de spreekstof van mij en Willemijn zorgt. De andere 20% gaat het over Afrika, waar we vroeg of laat gaan wonen. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat ik dan geen voorzitter van de SAA meer kan en wil zijn, want dat hoop ik gewoon te blijven doen. En als het over Afrika gaat, gaat het vaak over haar werk in het ziekenhuis; ze doet als arts de opleiding Internationale Tropengeneeskunde. Als het over Afrika gaat, gaat het ook vaak over mijn podcast, de Africast, waar recent twee vrijwilligers van SAA te gast waren, waar ik enorm door geïnspireerd ben geraakt. Verder ben ik van huis uit geograaf en sociaal wetenschapper.

Mooi en compleet antwoord; wat ik me wel nog afvraag, of jullie dan specifiek voor je vriendin Willemijn naar Afrika vertrekken, of dat jij zelf ook heel graag die kant op wil?

Laat ik het zo zeggen; door haar moet ik al heel lang wachten om die kant op te vertrekken. Ik wil al heel lang die kant op verhuizen. Ik heb al eerder gewerkt in Gambia en Malawi, maar kort, en ik heb al veel landen gezien, maar ik wil daar heel graag wonen. We wachten nu dus eigenlijk tot zij voldoende gespecialiseerd is om daar ook echt mensen te kunnen helpen. Maar als het aan mij lag dan had ik allang in Afrika gewoond.

Oke, dat is duidelijk haha! Maar dan, waarom deze stichting, en om te beginnen, waarom Afrika? Je hebt Afrika al veel genoemd, maar waar komt deze historie en feeling met Afrika vandaan?

Ik werd geboren toen mijn ouders net terugkwamen uit Afrika, en mijn broer en zus zijn daar geboren. Ze hebbend daar 9 jaar in een ziekenhuis in Zuid-Afrika gewerkt, op de compound gewoond, en alles steeds verder uitgebreid. Ik kreeg dus van jongs af aan dia’s van Afrika te zien, en dit werd voor mij in zekere zin echt een beetje het beloofde land. Ik omschrijf het vaak als een bepaalde psychische afwijking in de positieve zin; toen ik daar voor het eerst kwam, voelde het als een onderdeel van mij. Maar het zit niet in mijn bloed, ik ben er niet geboren, en toch voelt ik me er heel erg thuis en verbonden met het continent. Als ik mag kiezen waar ik heen ga op deze wereld, gaat m’n hoofd altijd als eerste naar alle mooie en fijne plekken in Afrika. Naast dat het wat ruiger is, is het avontuurlijker, spannender en meer onontdekt. Als toerist kan ik daar dus ook mijn hart ophalen. Verder vind ik de mensen in Afrika heel fijn in de omgang, ze zijn chill, relaxt, en dat past bij me.

Maar Afrika heeft veel verschillende landen, die lang niet allemaal op elkaar lijken?

Ja Afrika is een breed begrip. Maar ik heb vanuit mezelf hier in Nederland al snel een goede klik met mensen uit het continent. Mensen vinden mij qua persoonlijkheid en doen en laten ook vaak heel erg op iemand uit Afrika lijken.

Dus de mensen uit Afrika passen qua persoonlijkheid goed bij jou; relaxt, fijn in de omgang. Het ruige en avontuurlijke, het meer ‘down-to-earth’ zijn in Afrika, dat trekt je. Mag ik dat zo zeggen?

Die woorden leg je in mijn mond, maar dat mag ook.

De link met Afrika is heel duidelijk. Maar wat heb je eigenlijk met albinisme? Waarom de keuze voor deze groep mensen in Afrika?

Als leider van een land kan je positief identiteit bouwen, en negatief identiteit bouwen. Dat laatste is ontzettend simpel, door een groep te marginaliseren, wat we in de geschiedenis, maar ook in deze tijd, ontzettend vaak tegenkomen. Die affiniteit met gemarginaliseerde groepen is er al heel lang. Bij mensen met albinisme is dat marginaliseren eigenlijk nog extremer; ze zien er anders uit, het contrast met de meerderheid is heel groot. Daarbij kan het eng zijn, zeker door onwetendheid, zeker zodra de huid er slecht uit ziet, of als door oogafwijkingen lastig contact gemaakt kan worden. Dit kan deze mensen echt dehumaniseren. Ik heb heel erg gestoeid met wat ik echt toe kan voegen als vrijwilliger in Afrika; wat breng ik nou echt? Kunnen andere mensen dat niet doen?

Wat de SAA doet is heel duidelijk, er is een duidelijke visie. Deze mensen hebben iets heel praktisch nodig, en wij kunnen dat vanuit Nederland relatief makkelijk organiseren. Het deel awareness en socialisatie voegen we zijdelings ook iets aan toe, maar dat praktische aspect spreekt me enorm aan.

Mooi gezegd; vrijwilligerswerk blijft altijd iets lastigs, en heeft vele aspecten.

Ja, je kan in internationale hulpverlening heel makkelijk je hoofd stoten. Maar op een hele simpele manier kan je heel doeltreffend helpen, wat ik heel tof vind. Daarbij wil ik heel graag ervaring op doen in de supply chain en binnen het supply chain management voor het werk dat ik in Afrika ga doen. Ik ga daar waarschijnlijk zonder medische en logistieke achtergrond in een ziekenhuis werken, dus dit is voor mij als persoon een hele mooie bijkomstigheid.

Dat is inderdaad een heel belangrijk aspect binnen de SAA. Je noemde het al even, maar internationale, en vooral vrijwillige hulpverlening kent veel kanten. Hoe zie jij vrijwilligerswerk zelf precies, en wat trekt jou hierin?

In een samenleving hoop ik altijd dat we met z’n allen graag de handen uit de mouwen steken, zonder daar iets voor terug te verwachten. Want terwijl je dat doet, krijg je juist ook eigenlijk iets heel moois terug. Op het moment dat je niet uitbetaald wordt in geld, is de dankbaarheid vaak heel groot. Dingen voor mensen doen, dichtbij en ver weg, doet iets met je als persoon; in ieder geval doet het iets met mij als persoon. Ik geloof dat we inherent toch sociale wezens zijn, die graag omzien naar anderen. Ik doe al sinds ik 15 jaar ben allerlei soorten vrijwilligerswerk, en dat heeft me als mens veel gebracht, en dat wil ik ook altijd blijven doen.

Wat een mooi antwoord, en een mooi doel. En fantastisch dat je ervoor gekozen hebt om dit doel voor te zetten als voorzitter bij ons! Waarom ben jij naar jouw idee geschikt als voorzitter van de SAA, naast alles wat je ons al verteld hebt?

Wat mij geschikt maakt is dat deze stichting ontzettend zelfredzaam is, en dat er een enorme intrinsieke motivatie bij de vrijwilligers heerst. Ik ben zelf een aanpakker, en houd ervan om praktische stappen te zetten en steeds weer terug te gaan en iedereen terug te brengen bij de kern. Waarom doen we dit, wat doen we, en waar gaan we heen? Ik probeer het overzicht te houden, wat ik heel leuk vind, maar waar ik nog veel in kan leren. De motivatie en ervaring van alle vrijwilligers binnen de SAA helpt hier dus heel erg in.

Is het dan heel nieuw voor je allemaal, zo’n functie?

Nee zeker niet, dit is niet mijn eerste bestuur, en ik heb al vaker een functie binnen een bestuur vervuld. Mijn samenwerking hier met Catelijn (secretaris SAA) en Eline (penningmeester SAA) als bestuur van deze stichting is weer anders dan voorgaande ervaringen. Ze zijn ontzettend scherp en zitten al een tijd bij de stichting, en we doen het echt samen. Er ligt daardoor minder druk op mij als voorzitter om alles in de gaten te houden, want zij zitten er ook bovenop. Dit geeft ook ruime voor mij om dingen aan te pakken.

Dat is goed om te horen. We hebben ook mede-vrijwilligers en donateurs/volgers van de SAA gevraagd of ze nog een vraag voor je hebben. Zo werd er gevraagd hoe je de eerste 3 maanden hebt ervaren, en wat je plannen zijn voor de komende 3 maanden.

Heel ontspannen, heel leuk. Ik was in de tijd dat ik begon ontzettend druk met drie banen en drie besturen tegelijk; dat was te veel, maar ik heb nooit gedacht dat dit voorzitterschap moest wijken. Het gaf me juist energie. Mensen gaan direct aan de slag met dingen, uitdagingen worden niet uit de weg gegaan. Er heerst binnen de SAA een sfeer van positiviteit en aanpakken; mensen hoeven er niet aan herinnerd te worden waarom ze dit doen. Daarbij is het een warm nest, men is positief naar elkaar in de communicatie, iedereen denkt mee, en het zijn enorm capabele mensen.

Kan je iets concreets noemen wat je de afgelopen 3 maanden hebt aangepakt?

Dan denk ik meteen aan de grote levering van Altruïst (het zonnebrandmerk waar wij een enorm belangrijke en fijne samenwerking mee hebben) waar een hoop organisatie en logistiek bij komt kijken. Ook hebben we belangrijke eerste stappen gezet in het bouwen van een nieuwe website. Een andere focus was met werving kijken hoe we meer gelddonaties binnen kunnen krijgen, met name door de grote zonnebranddonaties die we gehad hebben, en die op de planning staan.

Wat staat er op de planning de komende 3 maanden?

 Er komt weer een grote donatie aan van Altruïst, waar we ons goed op aan het voorbereiden zijn. Dit wordt een grote uitdaging, waarvoor we een subcommissie opgericht hebben. Dat soort dingen vind ik fijn; mensen laten het ook toe als ik af en toe mijn neus in zaken steek als ik denk dat dat zin heeft. Alle hulp is welkom. Als er in het magazijn zonnebrand ingepakt moet worden dan helpen alle vrijwilligers mee. Ik heb pas een dag met onze grafisch designer aan de website gewerkt, en dat wordt gewaardeerd. Mensen kunnen afbakenen wat hun taak is, maar binnen deze stichting geven we elkaar heel erg de ruimte om te helpen en mee te denken.

Dat zijn mooie plannen, en natuurlijk goed om te horen dat je dit tot nu toe zo ervaren hebt. Je noemt een aantal keer Altruïst, een hele belangrijke samenwerking voor ons. Nou weet ik dat je dit heel serieus aan hebt gepakt afgelopen tijd, omdat dit ervoor kan zorgen dat we continuïteit kunnen blijven bieden, en mogelijk zelfs kunnen groeien. Kan je hier wat meer over vertellen?

Daar kan ik wel al wat over verklappen ja. We willen die samenwerking verstevigen, en zorgen dat wij heel scherp hebben wat hun belangen zijn en dat zij heel goed voor ogen hebben waar wij behoefte aan hebben, en dat is consistentie boven alles, in de gehele supply chain. We willen continuïteit blijven bieden, en zoveel mogelijk mensen consistent helpen, en daar kunnen we samen met hun voor zorgen.  

Dat klinkt als een mooi en belangrijk plan voor komende tijd, en past ook mooi bij wat je eerder allemaal verteld hebt over jezelf en je doelen. Dit interview heeft er hopelijk voor gezorgd dat we jou beter hebben leren kennen. Zijn er dingen die je zelf nog graag kwijt wil?

Ten eerste zou ik het mooi vinden als mensen de weg naar ons weten te vinden voor projectmatig werk. Stel je kent iemand die bezig wil met educatief materiaal maken, of die zich wil focussen op het meer integreren van voorlichting, of die kan helpen met een grote stap in onze professionalisering. Ik ben altijd erg voorstander van een, hoe ik dat noem, ‘buitenboordmotor’ op een bepaald thema. Dat zou ik heel gaaf vinden, als we dat kunnen bewerkstelligen. Dat mag natuurlijk ook één iemand zijn, die van project op project bijspringt, daar gas geeft, en zorgt dat iets afgerond wordt. Ik zou wat losse projecten naast ons vaste werk heel tof vinden. Er ontstaat daardoor ook nieuwe energie. Dit is een persoonlijke visie, en dit wil ik zeker doorzetten als daar animo is binnen de stichting.

Waar ik ook visie voor heb, is dat ik graag wil dat ons werk een soort cirkel wordt. We kunnen de mensen met albinisme in Afrika meer betrekken; misschien willen ze wel een keer wat schrijven, of hun ervaring delen via een verhaal of blog; ik ben op zoek naar iets meer feedback. Er ontstaat dan een gelijkwaardige relatie, wat mij heel mooi lijkt. Wij kunnen op dat moment beter laten zien aan onze volgers en donateurs wat hun bijdrage precies voor effect heeft, en de mensen die zonnebrand ontvangen kunnen op die manier ook iets teruggeven, hun verhaal delen, zichtbaar worden.

Dat zijn mooie doelen waar we met z’n allen mee aan de slag kunnen. Nog nabranders?

Wat ik tof vind, is dat mensen persoonlijk groeien. Vrijwilligerswerk hoeft niet slechts vrijwilligerswerk puur voor iemand anders te zijn; je mag zeker je doelen aan geven. Misschien wil je wat specifieks leren, of een keer mee vergaderen met het bestuur, of je visie op een ander aspect in de stichting geven. Ik hoop dat onze vrijwilligers de ruimte hiervoor voelen, en dit ook zien als een manier om zichzelf te ontwikkelen. Het blijft daardoor verfrissend, zonder dat kennis verloren gaat. Het is mooi om voor lange tijd eenzelfde groep vrijwilligers binnen een stichting te houden, maar dan moet je ze soms wel nieuwe uitdagingen geven.

Dat lijkt me een mooie afsluiting van dit interview Jos, dankjewel!

Yes, dankjewel!